Duurzaam renoveren in vijf Leuvense erfgoedwijken

Morgenbouwers onderzocht hoe woningen in vijf erfgoedwijken in Leuven – Bronlaan, Bourgeoiswijk, Casablanca, Wijveld en Matadi – op een toekomstgerichte manier kunnen worden geïsoleerd. De uitdaging? Een renovatieaanpak vinden die het karaktervolle gevelbeeld respecteert én tegelijk een stevige stap zet richting fossielvrije verwarming.

Omdat de toestand van de woningen sterk varieert – sommige zijn al deels gerenoveerd, andere nauwelijks – werden scenario’s uitgewerkt voor zowel totaalrenovaties als gefaseerde trajecten. Daarbij vertrekken we vanuit de realiteit dat bewoners meestal in hun woning blijven tijdens de werken. De studie stelt daarom een praktische renovatievolgorde voor, met prioriteit voor ingrepen die het meeste effect hebben op energieverbruik en comfort, zonder onnodige afbraak.

De resultaten tonen aan dat een ‘alles-isoleren-aanpak’ niet altijd wenselijk is in erfgoedcontext. In plaats daarvan pleit Morgenbouwers voor een gerichte strategie: doe minder, maar doe het goed. Kwalitatieve, technisch doordachte oplossingen zorgen ervoor dat energiemaatregelen niet botsen met erfgoedelementen en dat investeringen beter renderen.

Voor elke wijk werden verschillende isolatie-opties onderzocht – zoals spouwmuurisolatie, binnenmuurisolatie of buitengevelisolatie op minder zichtbare plaatsen – gecombineerd met energiezuinig schrijnwerk, dakisolatie en aangepaste ventilatie. Daarbij werd rekening gehouden met technische haalbaarheid, erfgoedwaarde, kostenefficiëntie en wooncomfort.

Het uiteindelijke doel is om de woningen klaar te maken voor fossielvrije verwarming, bijvoorbeeld via warmtepompen. Niet elke woning hoeft een EPC-label A te behalen, maar wél geschikt te zijn om zonder fossiele brandstoffen te verwarmen. De scenario’s werden geëvalueerd op energieprestatie en milieu-impact, onder andere met de Belgische TOTEM-tool. Tot slot formuleerde Morgenbouwers concrete technische richtlijnen om renovaties correct, efficiënt en met respect voor het erfgoed uit te voeren.