Erfgoedkader voor Tuinwijk Den Elst in Herent

Hoe kunnen de 48 patiowoningen in de tuinwijk Den Elst in Herent duurzaam gerenoveerd worden, met respect voor de modernistische architectuur uit de jaren ’60?

Morgenbouwers onderzocht deze vraag en ontwikkelde een erfgoedkader dat bewoners helpt om hun woning energiezuinig te vernieuwen zonder afbreuk te doen aan het unieke karakter van de wijk. Tegelijk biedt het kader de gemeente en vergunningverleners duidelijke richtlijnen om aanvragen te beoordelen en het samenhangende wijkbeeld te versterken.

Hoewel de meeste woningen hun oorspronkelijke vorm grotendeels hebben behouden, werden in de loop der jaren diverse aanpassingen uitgevoerd, nog vóór de wijk als bouwkundig erfgoed werd erkend. Daardoor is er vandaag minder uniformiteit in het straatbeeld.

Met dit onderzoek reikt Morgenbouwers een praktisch kader aan voor toekomstige renovaties, zodat bewoners en ontwerpers hun plannen beter op elkaar kunnen afstemmen. De focus ligt op het behoud van de oorspronkelijke volumetrie en homogeniteit, niet op het letterlijk kopiëren van materialen. Er wordt gekozen voor rationeel, eerlijk materiaalgebruik — in de geest van het oorspronkelijke ontwerp. Zo ontstaat een vernieuwde, maar herkenbare wijk die tegelijk energiezuiniger wordt.

Daarnaast onderzocht Morgenbouwers welke isolatiemaatregelen technisch haalbaar zijn, rekening houdend met bewoners die tijdens de werken in hun woning blijven. Er werden scenario’s uitgewerkt voor zowel totaalrenovaties als gefaseerde trajecten, met aandacht voor een logische volgorde van ingrepen en correcte bouwkundige aansluitingen.

Het doel is om de woningen voor te bereiden op fossielvrije verwarming — bijvoorbeeld met warmtepompen — zonder dat per se een EPC-label A wordt nagestreefd. De scenario’s werden geëvalueerd op energie-efficiëntie, erfgoedwaarde, technische haalbaarheid en kosteneffectiviteit. Het rapport bevat ook concrete richtlijnen voor een kwalitatieve uitvoering.

Met deze studie wil Morgenbouwers bijdragen aan een duurzame en toekomstgerichte vernieuwing van Den Elst, in harmonie met de oorspronkelijke visie van de tuinwijk.