Ter Elst in Leuven: erfgoedwijk op weg naar een duurzame toekomst

Hoe behouden we de charme van een historische tuinwijk én maken we haar tegelijk toekomstbestendig? In Ter Elst, een wijk met bijzondere erfgoedwaarde in Leuven, wordt deze uitdaging samen met de bewoners aangegaan. Door collectieve renovaties en duurzame ingrepen in het openbaar domein groeit Ter Elst uit tot een klimaatwijk waarin erfgoed en innovatie hand in hand gaan.

Dankzij een conceptsubsidie van Stedenbeleid Vlaanderen schakelde de stad Leuven in maart vorig jaar een team van zeven partners in, onder leiding van Endeavour. Morgenbouwers is één van hen en speelt een belangrijke rol in het behoud en de verantwoorde renovatie van het waardevolle erfgoed in de wijk.

Een wijk in beweging: erfgoed als troef, bewoners als drijvende kracht

Ter Elst is niet zomaar een woonwijk. Als historische tuinwijk heeft het een unieke identiteit die bewoners willen koesteren. Daarom staat erfgoedbehoud centraal in de renovatieplannen. Er werd een erfgoedkader opgesteld dat bepaalt welke renovatiemaatregelen mogelijk zijn en hoe deze zorgvuldig kunnen worden uitgevoerd. Dit voorkomt dat karakteristieke elementen verloren gaan en zorgt ervoor dat vernieuwing in harmonie gebeurt met het verleden.

Maar een geslaagde transitie is alleen mogelijk als bewoners zélf mee aan het roer staan. Daarom wordt er gewerkt met wijkteams, waarin inwoners, lokale organisaties en experts samenwerken. Morgenbouwers is nauw betrokken bij het Wijkteam Renovatie, waar concrete renovatiemaatregelen worden uitgewerkt in lijn met het erfgoedkader. Om bewoners goed te informeren, wordt een praktische brochure ontwikkeld met technische richtlijnen voor zowel eigenaars als architecten en aannemers.

Collectieve renovatie: van eerste stappen naar structurele verandering

Uit het Wijkteam Renovatie bleek dat groepsaankopen een grote rol kunnen spelen in het ondersteunen van bewoners bij erfgoedvriendelijke renovaties. De eerste groepsaankoop, die Morgenbouwers momenteel uitwerkt, richt zich op de veilige verwijdering van asbesthoudende buisisolatie en de plaatsing van nieuwe buisisolatie. Een laagdrempelige eerste stap om vertrouwen op te bouwen binnen de wijk.

Indien succesvol, volgt een tweede groepsaankoop, gericht op dakisolatie. Dit is een essentiële ingreep om de historische woningen energiezuiniger te maken, zonder hun authentieke uitstraling aan te tasten.

Met Ter Elst zet Leuven een toonbeeld neer voor hoe erfgoed en duurzaamheid hand in hand kunnen gaan. Door een sterke bewonersbetrokkenheid en een doordachte aanpak wordt deze tuinwijk niet alleen gerenoveerd, maar krijgt ze een toekomst die haar rijke verleden respecteert.