Morgenbouwers Logo
Digitale meter
 

Wat is het capaciteitstarief?

Sinds 2023 betaal je een deel van je netkosten niet langer op basis van je verbruik, maar op basis van je capaciteit. Dit heet het capaciteitstarief. Maar wat betekent dit precies? Hoeveel duurder maakt dit onze stroomfactuur en hoe kun je die kosten beperken? In dit artikel ontdek je: • Wat het capaciteitstarief is. • Voor wie het geldt en wie er uitzonderingen op zijn. • Hoeveel duurder je stroomfactuur hierdoor is geworden • Hoe je de kosten kunt beperken. • Waarom dit tarief is ingevoerd.

Waarom betaal je distributienettarieven of netkosten?

Energie wordt geleverd via een distributienet. De aanleg, het gebruik en het onderhoud van dit net heeft natuurlijk een kost en deze wordt met deze netkosten verdeeld over alle gebruikers van het net.

Wat is het capaciteitstarief?

Het capaciteitstarief is een onderdeel van die distributienettarieven op je elektriciteitsfactuur.

In plaats van het oude systeem, waarbij je distributietarief enkel werd berekend op basis van de hoeveelheid stroom die je verbruikt, betaal je nu niet meer alleen voor de hoeveelheid stroom die je verbruikt, maar ook voor het hoogste gemiddelde vermogen (in kW) dat je per kwartier afneemt, gemeten over een maand. Dus hoeveel stroom je tegelijkertijd gebruikt.

Het capaciteitstarief is een onderdeel van die distributienettarieven op je elektriciteitsfactuur.
In plaats van het oude systeem, waarbij je distributietarief enkel werd berekend op basis van de hoeveelheid stroom die je verbruikt, betaal je nu niet meer alleen voor de hoeveelheid stroom die je verbruikt, maar ook voor het hoogste gemiddelde vermogen (in kW) dat je per kwartier afneemt, gemeten over een maand. Dus hoeveel stroom je tegelijkertijd gebruikt.

Bron Fluvius

Hoe wordt het berekend?

  • Elke maand registreert je digitale meter het hoogste gemiddelde vermogen per kwartier.
  • Het gemiddelde van deze 12 maandelijkse pieken bepaalt je capaciteitstarief.
  • Ligt je gemiddelde maandpiek onder 2,5 kW? Dan betaal je toch het capaciteitstarief voor 2,5 kW.

Uitzonderingen: Voor wie geldt het capaciteitstarief niet?

  • Geen digitale meter? Dan betaal je nog een vast bedrag in afwachting van de plaatsing van een digitale meter. Dit bedrag is hetzelfde alsof je een gemiddelde maandpiek van 2,5kW zou hebben.
  • Zonnepaneelbezitters met een analoge meter: Zij betalen het prosumententarief en een tarief op hun netto-afname (het verschil tussen de stroom die je van het net haalt en op het net plaatst) en het vaste bedrag zoals hierboven.
  • Voor mensen die in aanmerking komen voor een sociaal tarief is er een gereduceerd tarief.

Iedereen met een digitale meter betaalt een tarief op hun werkelijke afname en het capaciteitstarief op hun gemiddelde maandpiek.

Het capaciteitstarief is een afnametarief op basis van je piekverbruik, niet op wat je op het net injecteert.

Is je totale bijdrage voor de distributietarieven wel duurder geworden door het capaciteitstarief?

Het capaciteitstarief is een andere manier, geen bijkomende manier om de netkosten aan te rekenen.

Zoals je kan zien op de grafiek (bron: website van de Vlaamse Nutsregulator) is voor de meeste mensen de nettarieven per kWh niet duurder geworden met de invoering van het capaciteitstarief.

  • Voor grote stroomverbruikers is het doorgaans zelfs gedaald, zelfs als ze af en toe toch grote piekverbuiken hebben.

    Waar vroeger deze netkosten 100% werden berekend op basis van hoeveel energie je had verbruikt, is die netbijdrage per verbruikte kWh bij de invoering van het capaciteitstarief verlaagd. Wat er dus is bijgekomen door het capaciteitstarief is doorgaans gecompenseerd door die verlaging.

  • Enkel bij hele kleine verbruikers heeft de invoering jammer genoeg wel een duidelijke invloed op de totale stroomfactuur gehad.

Hoe kun je de kosten beperken?

Het capaciteitstarief kun je beperken door piekverbruik te vermijden. Enkele tips:

  • Vermijd gelijktijdig gebruik van grote verbruikers die langer dan een kwartier continu werken, zoals:
    • Verwarming en sanitair warm water.
    • Elektrische boilers (deze moeten lange periodes draaien om water warm te krijgen).
    • Huishoudelijke toestellen die gedurende een kwartier op hoog vermogen werken, zoals:
      • Elektrische ovens en kookplaten.
      • Strijkijzers, droogkasten en wasmachines.
  • Huishoudelijke toestellen die maar heel kort op hoog vermogen werken zoals bvb een broodrooster, een microgolf of een diepvriezer hebben meestal maar een beperkte invloed tenzij ze tegelijk met andere grote verbruikers werken.
  • Modulerende warmtepompen passen hun vermogen aan de behoefte aan en scoren beter in het tussenseizoen dan toestellen met een vast (hoog) vermogen.
  • Elektrische auto’s kunnen een grote invloed hebben op het capaciteitstarief: Laad ze traag op aan een laag vermogen in plaats van snel op een hoog vermogen. Heb je zonnepanelen? Laad dan wanneer de zon schijnt. Vermijd zeker gelijktijdig laden met de warmtepomp of boiler tenzij je op dat moment voldoende zonnestroom zou hebben.
  • Een thuisbatterij? Veel mensen denken dat een thuisbatterij een goede manier is om de invloed van het capaciteitstarief te beperken. Dit klopt inderdaad, maar de grootste winst van een batterij zit hem niet in beperkte verlaging van je capaciteitstarief, maar in een gevoelige verhoging van je zelfconsumptie.
    Meer hierover in dit artikel: Is het zinvol te investeren in een thuisbatterij?

Waarom een capaciteitstarief?

Het capaciteitstarief is ingevoerd om het elektriciteitsnet efficiënter te gebruiken. Vergelijk het met het verkeer: als iedereen op hetzelfde moment op dezelfde plaats wil zijn ontstaat er een file. We zouden daarom een extra baanvak kunnen aanleggen, maar dat kost natuurlijk ook geld waardoor de verkeersbelastingen zouden stijgen.
Als we dat verkeer kunnen spreiden in de tijd, kunnen meer mensen filevrij gebruik maken van het bestaande wegennet zonder bijkomende investeringen.

Door piekverbruik te ontmoedigen, wordt het net minder belast. En dat heeft invloed op ons allemaal: een overbelast of verzadigd net kan leiden tot netcongestie, zoals in Nederland, waardoor niet iedereen meer een nieuwe aansluiting of een verzwaring van de bestaande aansluiting zou kunnen krijgen. Een uitbreiding van ons distributienet zou bovendien een enorme kost zijn die we ook allemaal zouden moeten dragen in nòg hogere distributietarieven.

Het capaciteitstarief is dus een noodzakelijk kwaad om grotere problemen te voorkomen.

Conclusie

Het capaciteitstarief beloont slim energieverbruik. Door je verbruik te spreiden en pieken te vermijden, kun je besparen.

Meer informatie

Volg onze infosessies De digitale meter en Zin en onzin over zonnepanelen.

Artikel geschreven door ing. Dirk De Meyer, adviseur duurzaam bouwen

Gerelateerd