Waarom is een onderdak noodzakelijk?

Technische Voorlichting 251 “Thermische isolatie van hellende daken” van Buildwise stelt duidelijk dat een onderdak noodzakelijk is als je een hellend dak wilt isoleren. Een onderdak vervult verschillende functies. Ten eerste schermt het onderdak de onderliggende dakstructuur en/of isolatie af tegen regen. Zonder onderdak is het dak niet regendicht. Ten tweede maakt het onderdak de onderliggende isolatie winddicht. Is er geen winddicht onderdak dan zal de onderliggende isolatie minder goed zijn werk doen.

Slechte oplossingen

Zonder onderdak je hellend dak isoleren is dus geen goed idee. Volgende voorstellen die wel eens gedaan worden, zijn dan ook totaal uitgesloten:

• Isoleren tussen de dakstructuur zonder onderdak is geen goede oplossing omdat zowel de dakstructuur als de isolatie nat kunnen worden. Ook als de pannen nog in zeer goede staat zijn, is het niet uitgesloten dat er toch soms regen of (smeltende) sneeuw tussen de pannen geraakt. Ook het gebruik van waterafstotende isolatie verandert hier niets aan: de balken worden nog steeds nat.
• Sommige firma’s stellen voor om langs de binnenzijde PU schuim te spuiten tussen de dakstructuur tot tegen de pannen. Ook dit is volstrekt geen goed idee. De balken kunnen nog steeds nat worden en zullen door de aanwezigheid van het isolatieschuim slecht kunnen uitdrogen. Bovendien kan je je ook volgende vragen stellen: wat bij einde levensduur van het dak? Door het schuim plakt alles immers aan elkaar en moet alles bij het gemengd bouwafval. En wat als er een dakpan stuk gaat?
• De derde slechte oplossing is het plaatsen van een zogenaamd ersatz onderdak: langs de binnenzijde wordt er een onderdakfolie geplaatst tussen de kepers of spanten. Hierdoor is de isolatie wel afgeschermd tegen regen en wind maar de kepers of spanten kunnen nog steeds vochtig worden (zoals in de opties hiervoor). Daarenboven moet je ervoor zorgen dat het aflopende regenwater naar buiten loopt en niet op de muur, geen eenvoudige opdracht.

Hoe ga je dan wel te werk als je een hellend dak zonder onderdak wil isoleren?

Er zijn verschillende mogelijke goede oplossingen:

1. Verwijder de dakpannen en latten en plaats een dampopen en winddicht afgewerkte onderdakplaat of –folie op de (houten) draagstructuur. Daarna kun je via de binnenzijde het dak isoleren, met isolatiedekens of met ingeblazen isolatievlokken, en luchtdicht afwerken.
2. Verwijder de dakpannen en latten, plaats langs de buitenzijde een luchtdicht afgewerkt dampscherm op de (houten) draagstructuur en vervolgens hierop (via de buitenzijde) vormvaste isolatieplaten, een onderdak, nieuwe latten en dakbedekking. Een hellend dak dat via de buitenzijde geïsoleerd wordt boven op de draagstructuur wordt een sarkingdak genoemd.
3. Isoleer de zoldervloer: plaats een luchtdicht dampscherm op de zoldervloer, vervolgens isolatie (bij flexibele isolatie: tussen een structuur) en een voldoende dampopen afwerking aan de bovenzijde die tevens als loopvloer kan dienen. De ruimte onder het dak kan je dan niet gebruiken als verwarmde ruimte, maar je kan de werken aan het dak nog even uitstellen. Een dak zonder onderdak is niet regendicht. Inspecteer dus regelmatig het dak, zodat je lekken tijdig kunt opsporen.