Morgenbouwers Logo
Dak opbouw
 

Waarop moet je letten als je je hellend dak zelf wil isoleren?

In dit artikel lees je welke dakopbouw noodzakelijk is, hoe je beoordeelt of jouw dak geschikt is voor doe-het-zelf isolatie, welke materialen je kunt gebruiken en welke voorbereidende stappen onmisbaar zijn. Zo weet je op het einde exact wat je zelf kunt doen en wanneer je toch beter een professional inschakelt.

Welke basisprincipes bepalen een goede dakisolatie?

Wie streeft naar een lage-energiewoning volgt best een aantal vaste principes. Ze gelden voor alle daktypes — hellend of plat — en zijn essentieel om vochtproblemen en warmteverlies te vermijden.

Belangrijkste richtlijnen:

  • Kies een voldoende dik isolatiepakket, afhankelijk van materiaal en doel.
  • Voorzie een opbouw met zo weinig mogelijk koudebruggen.
  • Maak de binnenzijde luchtdicht, zodat warme binnenlucht niet in de constructie kan dringen.
  • Zorg aan de buitenzijde voor een wind- en regendichte afwerking.
  • Respecteer de regel: binnen dampdichter, buiten dampopener.
  • Controleer steeds de wettelijke isolatie-eisen en toekomstige normen (bv. renovatieverplichtingen).

Deze principes vormen de basis om te bepalen of je dak in zijn huidige toestand geschikt is om zelf te isoleren.

Hoe beoordeel je of jouw hellend dak geschikt is voor doe-het-zelf isolatie?

Een dak isoleren is een eenmalige investering die zich over de jaren terugbetaalt via een lagere energiefactuur. Daarom is het belangrijk om vooraf te weten of je dak technisch geschikt is.

Een dak is in principe geschikt voor zelf isoleren als:

  • het een traditionele houten draagstructuur heeft;
  • er een dampopen onderdak aanwezig is, in goede staat;
  • de buitenafwerking in goede staat verkeert;
  • het dak geen asbest bevat.

In alle andere situaties verhoogt het risico op fouten, vochtproblemen of onvoldoende isolatie. Dan is het verstandiger om eerst professioneel advies in te winnen.

Wat als het dak uit beton of metaal bestaat?

Bij daken met een betonnen of metalen draagstructuur is isoleren langs binnen sterk af te raden.

Waarom?

  • Beton en metaal zijn zeer koudegeleidend, waardoor condensatie en schimmelvorming kunnen ontstaan.
  • Metaal zorgt automatisch voor koudebruggen, zelfs als de isolatie goed geplaatst is.
  • Deze constructies zijn meestal niet ontworpen om waterdamp op een veilige manier af te voeren.

Enige correcte aanpak:
Isoleren bovenop de draagstructuur. Houd hierbij rekening met een hogere dakopbouw en dus mogelijk een vergunning.

Kun je isoleren als er geen onderdak aanwezig is?

Een onderdak is essentieel in elk hellend dak. Het beschermt tegen regen, stuifsneeuw en wind, en zorgt ervoor dat eventueel vocht uit de isolatie naar buiten kan.

Heeft jouw dak geen onderdak? Dan kan je niet zomaar isoleren.

Correcte werkwijze:

  1. Dakbedekking verwijderen
  2. Onderdak plaatsen op de draagstructuur
  3. Nieuwe panlatten en dakafwerking plaatsen
  4. Daarna pas: isoleren langs binnen

Alle alternatieve oplossingen waarbij men probeert een onderdak van binnenuit te “improviseren”, zijn risicovol en veroorzaken op termijn vochtschade.

Wat als de buitenafwerking of het onderdak niet dampopen is?

Sommige dakbedekkingen en onderdaken zijn te dampdicht. Hierdoor kan vocht uit de isolatie niet ontsnappen. Nat isolatiemateriaal verliest zijn isolatiewaarde en kan zelfs houtrot veroorzaken.

Voorbeelden van dampdichte opbouw:

  • Metalen dakbedekking
  • Roofing
  • Onderdaken met een Sd-waarde groter dan 0,5 m

In deze situaties moet per geval bekeken worden wat mogelijk is. Vaak is een alternatieve opbouw of isoleren langs buiten noodzakelijk. Een specialist kan dit correct beoordelen.

Wat als je dak binnen al is afgewerkt?

Bij oudere woningen werd een zolder soms al afgewerkt zonder dat men het dak isoleerde. Als die afwerking moet blijven zitten, zijn er beperkingen.

Situatie A – Binnenafwerking kan weg:
Je kunt gewoon isoleren langs binnen, op voorwaarde dat de dakopbouw verder geschikt is.

Situatie B – Binnenafwerking moet blijven:
In veel gevallen is de bestaande afwerking niet luchtdicht genoeg.
Enige correcte aanpak: isoleren langs buiten via een sarkingdak (isolatie bovenop de dakstructuur). Dit is werk voor professionals.

Welke voorbereidende werken moet je absoluut uitvoeren?

Voor een duurzame isolatie moet de dakstructuur in perfecte staat zijn.

Checklist voorbereidende werken:

  • Beschadigde of oude isolatie verwijderen
  • Houten draagstructuur inspecteren op houtrot, verzakkingen, aantasting door insecten of zwakke verbindingen
  • Onderdak winddicht maken door overlappingen af te kleven en aansluitingen & doorboringen te dichten
  • Onnodige schouwen en doorvoeren verwijderen
  • Overweeg dakoversteken (helpen tegen slagregen en toekomstige gevelisolatie)

Een goede voorbereiding voorkomt 90% van de typische vochtproblemen na renovatie.

Welke isolatiematerialen gebruik je best tussen de dakstructuur?

Halfharde isolatieplaten (aanbevolen)

  • Sluiten het best aan tegen het hout
  • Kunnen licht indrukken → minder risico op kieren
  • Snijd de platen 1 cm breder dan de keperafstand
  • Materialen: glaswol, rotswol, houtvezel, textielvezels, grasisolatie, vlas, hennep

Harde isolatieplaten

  • Minder geschikt tussen kepers (risico op kieren)
  • Wel bruikbaar als tweede of derde laag onder de kepers

Materialen combineren?

  • De dampdichtste laag hoort altijd aan de warme binnenzijde
  • Een veelgebruikte combinatie: harde plaat binnen + minerale wol buiten

Wat met (spijker)flensdekens?

Deze rollen isolatie hebben aan één zijde een aluminium dampscherm.

Voordelen:

  • Ideaal bij gelijke keperafstanden
  • Geen apart dampscherm nodig

Aandachtspunten:

  • Niet geschikt in meerdere lagen
  • Flenzen moeten op de buitenzijde van de kepers geniet worden
  • Naden en aansluitingen moeten volledig afgekleefd worden > bij spijkerflensdekens heb je veel overlappingen en dus veel naden af te kleven…
  • Bij bestaande flensdekens mag je niet zomaar extra isoleren
    (dampscherm moet altijd aan de warme zijde blijven)

Je kiest beter voor klassieke isolatieplaten + apart dampscherm.

Is isolatie inblazen een goed alternatief?

Absoluut — vooral wanneer een perfecte aansluiting belangrijk is.

Kenmerken:

  • Wordt altijd door een professional uitgevoerd
  • Isolatie vult elke kier → optimale vulling
  • Vereist wel een stijf en winddicht onderdak (geen folie!)
  • Keperdiepte wordt vaak vergroot
  • Isolatie wordt ingeblazen tussen onderdak en dampscherm

Geschikte materialen: cellulose, houtvezelvlokken, glaswolvlokken, textielvlokken

Conclusie: wanneer kun je je hellend dak zelf isoleren?

Je dak is geschikt voor DIY-isolatie wanneer het een houten draagstructuur, een goede dakstructuur, een dampopen onderdak, en geen asbest bevat. In dat geval kan je met de juiste voorbereidende werken en isolatiematerialen een uitstekend resultaat behalen.

Merk je echter dat je dak geen onderdak, een dampdichte buitenafwerking, of een betonnen of metalen structuur heeft — of wil je de binnenafwerking behouden — dan is zelf isoleren vaak niet veilig. In zulke gevallen is isoleren langs buiten of volledige dakrenovatie aangewezen, en roep je best een professional in.

Met de juiste aanpak maak je van je dak een energiezuinig, comfortabel en duurzaam onderdeel van je woning.

Meer informatie:

Wil je graag nog meer te weten komen over hoe je hellend dak isoleren? Volg dan onze infosessie Dakisolatie.

Artikel geschreven door ir. architect Bert Vanderwegen, technisch adviseur duurzaam bouwen.