Geeft een warmtepomp een besparing op de energierekening?
Of je al dan niet kan besparen op je energierekening met een warmtepomp ten opzichte van een gascondensatieketel, hangt van twee factoren af: de verhouding tussen de gas- en elektriciteitsprijs en de efficiëntie waaraan een warmtepomp kan werken.
Hoeveel goedkoper is gas dan elektriciteit?
De verhouding tussen de gasprijs en de elektriciteitsprijs kan je raadplegen op de website van de VREG. Bij de afnameprijzen van elektriciteit en van gas krijg je grafieken te zien met de evolutie van de prijzen. Zet ze in €/kWh bij de filters om ze te kunnen vergelijken.
Doorheen 2024 en 2025 was gas gemiddeld 4 keer goedkoper per kWh dan elektriciteit. Dit betekent dat bij deze prijzen een warmtepomp minstens 4 keer zoveel warmte moet leveren dan haar elektrisch verbruik om goedkoper op de energiefactuur te zijn.
Deze efficiëntie wordt uitgedrukt in de SCOP: de seasonal coefficient of performance. Aangezien een warmtepomp een deel gratis energie uit de omgeving haalt, is deze efficiëntie hoger dan 1. Dit is in tegenstelling tot bijvoorbeeld een elektrische boiler, die minder energie in de vorm van warmte kan leveren dan zijn elektrisch verbruik.
Een warmtepomp kan veel meer energie afgeven dan ze gebruikt, bron: ODE
Welke SCOP de warmtepomp haalt, kan je raadplegen op de technische fiche van het toestel. Voor een bodem-waterwarmtepomp is dit voor de nieuwste toestellen al gemiddeld 5,5; voor een lucht-waterwarmtepomp is dit ongeveer 4,4. Maar opgepast: dit behalen ze in werkelijkheid enkel wanneer ze ook effectief op een zeer lage temperatuur kunnen draaien (<40°C). Moeten ze op een hogere aanvoertemperatuur werken, dan zal dit cijfer dalen. Bij 55°C ligt de SCOP voor een bodem-waterwarmtepomp gemiddeld op 4, voor een lucht-waterwarmtepomp gemiddeld op 3,4. Tussen de verschillende toestellen kan die SCOP sterk variëren.
Ga dus na wat de prijsverhouding is tussen gas en elektriciteit en leg deze verhouding naast de SCOP die hoort bij de temperatuur aan welke jouw verwarmingssysteem kan werken. Is de SCOP hoger, dan weet je dat op dit moment je energiefactuur lager zal zijn.
Welke energieprijzen kunnen we in de toekomst verwachten?
Natuurlijk is de verhouding van 4 op 1 maar een momentopname. Je warmtepomp blijft er toch makkelijk 15 tot 20 jaar staan en op zo’n tijd kan er heel wat gebeuren met de energieprijzen.
Toekomstige energieprijzen zijn moeilijk te voorspellen, maar het is duidelijk dat de verhouding tussen gas en elektriciteit kleiner zal worden. We weten bijvoorbeeld dat de overheid heeft aangekondigd vanaf 2027 de belastingen op elektriciteit deels te verplaatsen naar die op gas én elektriciteit wat goedkoper te maken. We moeten nog afwachten wat het effect in werkelijkheid zal worden op de verhouding tussen elektriciteit en gas, maar we mogen er al van uit gaan dat prijzen op lange termijn zullen veranderen in het voordeel van de warmtepomp. Dit maakt dat de investering in een warmtepomp steeds interessanter wordt.
Wat als ik de elektriciteit van mijn eigen zonnepanelen kan gebruiken?
Heb je zonnepanelen, dan produceer je elektriciteit goedkoper dan wanneer je die aankoopt. Je kan hierdoor zelfs met een iets minder efficiënte warmtepompinstallatie besparen op je energierekening in vergelijking met gas. Spijtig genoeg kan je de mogelijke winst niet met een eenvoudige vuistregel berekenen. Niet alleen de afschrijving van de investering in de zonnepanelen speelt hier een rol, maar ook de zelfconsumptie van eigen geproduceerde elektriciteit en deze kan je moeilijk voorspellen. Je kan ze wel verhogen door zowel de boiler als het aandeel verwarming van je warmtepomp zo veel mogelijk te laten werken wanneer de zon schijnt.
Zonnepanelen helpen om je warmtepomp sneller terug te verdienen, maar zijn geen noodzaak, bron: Morgenbouwers
Conclusie
Wil je weten of je je warmtepomp kan terugverdienen, dan kan je alvast de prijsverhouding tussen gas en elektriciteit vergelijken met de efficiëntie van de warmtepomp. Vergeet zeker ook niet naar de toekomst te kijken: energieprijzen kunnen heel wat veranderen in de tijd dat je warmtepomp er zal staan, waarschijnlijk in de positieve zin. Tot slot speelt ook de productie van je zonnepanelen een rol, waardoor de warmtepomp zich nog sneller kan terugverdienen.
Meer info over dit thema
Je kan je alvast inschrijven voor een gratis infosessie over warmtepompen.
In tussentijd kan je deze uitgebreide technische fiches bekijken: