Tobias Leenaert over vegetarisme

Tobias Leenaert is directeur en oprichter van het Ethisch Vegetarisch Alternatief (EVA). Het promoten van een vegetarische levensstijl is dus eigenlijk zijn beroep. En dat doet hij zeker niet slecht. EVA is er in geslaagd het duffe imago dat nog dikwijls rond plantaardig voedsel hing om te keren naar een hip, modern levensgevoel. Het EVA Magazine (‘het smakelijkste magazine van het land’) brengt vier keer per jaar interviews (onder andere met sympathiserende BV’s) en recepten die je goesting geven om mee te doen. De campagne Donderdag Veggiedag is de voorlopige kroon op het werk en haalde zelfs de kolommen van de internationale pers.

 

Wat was de reactie van je omgeving op je keuze voor vegetarische voeding?

Tobias Leenaert: “Ik zit natuurlijk in een speciale positie. Mensen weten dat ‘t mijn passie en mijn leven is, en zullen me niet rap iets voorschotelen dat ik niet eet. Mijn ouders zijn ondertussen ook vegetariër en mijn broer probeert dapper.”

 

Zelf ben ik op mijn zestiende vegetariër geworden na een bezoek aan het slachthuis. Wat deed jou besluiten om anders dan thuis te eten?

Ik maakte me sinds mijn twaalfde of zo de bedenking dat ik geen relevant verschil kon vinden tussen de koe voor ons in de wei die zou opgegeten worden, en de hond onder de stoof die we verwenden, en zei tegen mezelf dat dat betekende dat ik eigenlijk vegetariër moest worden.

Ik deed er ruim tien jaar over om het echt te worden, omdat ik vlees zo lekker vond. Mijn moeder kookte af en toe vegetarisch maar ik wou altijd vlees, at altijd vlees op restaurant, enz. Pas op de universiteit ontmoette ik een vriend die me langzaam maar zeker overtuigde. Ik schreef mijn thesis over de mens-dier verhouding, en toen was het niet meer te stoppen. (lacht)

 

Hoe heb je dan je ouders en je broer kunnen overtuigen?

Eigenlijk door ermee te babbelen, onze publicaties te laten lezen, enzovoort.

 

Ik weet dat ik net het tegenovergestelde effect creëerde : hoe meer ik mijn visie uitdroeg, op hoe minder bijval ik kon rekenen.

Ja, communiceren daarover is een kunst. (lacht)

 

Hoe ging dat in je studententijd? Was je een uniek exemplaar of zat heel de campus er mee vol?

Het was minder populair dan nu, en vegetariërs waren (zoals nu ook) een kleine minderheid.

 

Ben je ooit uitgelachen omwille van je keuze? Of boze boeren tegengekomen die het niet nemen dat je tegen de vleesindustrie bent?

Niets dat ik serieus nam. (lacht)Nooit echt last van gehad, op een paar uitzonderingen na. De mensen die het meest agressief zijn naar mezelf en EVA toe zijn eigenlijk ... sommige vegetariërs die vinden dat wij niet ver genoeg gaan en te verdraagzaam zijn en zo.

 

Zelf heb ik ook huisdieren. Ken jij een vegetarische oplossing? Ik koop gewone brokken voor de hond en kat omdat ik niks anders ken.

VegeMondo (www.vegemondo.eu) levert op verschillende plaatsen vegetarisch katten- en hondenvoer. We verkopen het ook op kantoor.

 

Werkte je voor deze job ook al in de sector?

Ik werkte eerst als leraar. Er was nauwelijks een betaalde job te vinden in “deze sector”. Toen ik de organisatie oprichtte, hebben we eerst vijf jaar met vrijwilligers gewerkt. Pas daarna ben ik (deels) betaald gaan werken voor de organisatie.

 

Vanwaar die totale passie? Waar blijf je de energie halen?

Het is voor mij het belangrijkste werk dat er bestaat, en hetgeen de wereld volgens mij (zoals Einstein ook zei) het meest kan vooruithelpen. Ik denk dat mensen zo’n roeping in zich hebben of niet. Ik wil gewoon doen wat het meest nodig is. Ik stel het niet in vraag, hoewel het werk soms wel weegt.

 

Wat zijn je favoriete restaurants? En als je niet-vegetariërs op bezoek krijgt, kook je dan anders?

Ik woon in Gent, en mijn favoriete plekjes zijn restaurant Avalon, Lekker Gec en Cuisine Ouverte. Voor niet-vegetarische mensen kook ik uiteraard altijd vegetarisch, veganistisch zelfs.

 

Wat raad je mensen aan die eens willen kennis maken met de vegetarische keuken?

Ze moeten eerst en vooral een goede culinaire ervaring hebben met vegetarisch eten natuurlijk. Daarvoor kunnen ze misschien een restaurant uitproberen, bijvoorbeeld eentje dat ik opnoemde. De makkelijkste manier is om te beginnen met vleesvervangers die ze graag eten. Ook een kookboek kan natuurlijk helpen, bijvoorbeeld het Donderdag Veggiedag kookboek. Of ze kunnen recepten vinden op onze website.

 

Sommige vegetariërs krijgen last van vitaminetekorten? Ben je daar zelf bang voor?

Nee. Hoe je ook eet, je moet altijd voldoende aandacht besteden aan gezonde voeding. De risico’s van een vegetarisch of veganistisch voedingspatroon worden doorgaans nogal overdreven. Men heeft het zo vaak over die mogelijke tekorten, terwijl de gemiddelde vegetariër meer van voeding afweet en er meer mee bezig is, dan de gemiddelde omnivoor.

 

Is het vegetarisme voor jou een totale filosofie of beperkt het zich tot het koken?

Voor wie helemaal vegetariër is, houdt vegetarisme altijd meer in dan een culinaire voorkeur. Het gaat om bekommernis om het milieu, dieren, derde wereld, gezondheid. Al die aspecten spelen ook voor mij mee. Het is gewoon een meer verantwoorde manier om jezelf te voeden.

 

Heb je ervaring met de vegetarische keuken in het buitenland? Welke landen steken er bovenuit?

Voor mij zijn de grote steden in de VS de top. In New York vind je de beste vegetarische en vegan restaurants. Engeland is ook niet slecht. En uiteraard, vanuit hun traditie, India.

 

Heb je zin om nog iets nieuws op te starten?

Ooit wil ik een soort vegetarisch woonproject opstarten, in de eerste plaats voor oudere vegetariërs, maar het kan ook voor verschillende leeftijden.

 

Vlees is nu in de kooktijdschriften weer helemaal ‘in’. En in de natuur is het sinds het begin der tijden eten en gegeten worden. Vraag jij je ook soms af of vlees eten voor de mens geen natuurwet is?

Voor mij is het duidelijk dat de mens beter kan dan dieren doden voor zijn smaak. We hebben een moreel besef, en we zijn pas echt mens als we dat gebruiken. “Zolang mensen dieren doden, zullen ze elkaar doden. Wie het zaad van moord en pijn zaait, kan geen vreugde en liefde oogsten,” is een uitspraak van de Griekse wijsgeer en vroege veggie Pythagoras. De Russische schrijver en vegetariër Leo Tolstoi ging in de 19e eeuw in dezelfde lijn verder: “Zolang er slachthuizen zijn, zullen er slachtvelden zijn.” En Albert Schweitzer zei: “Tot hij het bereik van zijn mededogen vergroot naar alle levende wezens, zal de mens geen vrede vinden.”

 

Ik vind EVA Magazine een hip, vlot, jong blad dat op een heel creatieve manier zijn boodschap uitdraagt. Moet de boodschap er soms harder in geramd worden? Bijvoorbeeld met foto’s van het dierenleed uit de industriële fokkerij? Bereik je de mensen die vlees eten uit gewoonte of zijn het enkel mensen die toch al twijfelden?

Ik denk dat we succes hebben doordat we precies niet te hard en veroordelend zijn. Beelden van dierenleed werken volgens mij maar voor een klein deel van de bevolking. Wanneer je andere mensen wil meekrijgen, dan is de regel ‘you are not your audience’, oftewel: jij bent niet het publiek dat jij wil bereiken, (nadrukkelijk) e-norm be-lang-rijk. Enorm belangrijk dus. Je publiek is in vele gevallen heel waarschijnlijk in heel wat opzichten anders dan jij.

 

Bij EVA hebben we gekozen voor een bepaalde methode, met als kenmerken onder meer positief blijven, nadruk op lekker eten, een graduele aanpak, en “alle redenen om minder of geen vlees te eten zijn goed”. Of dat de beste methode is, dat weten we niet. We kunnen alleen maar hopen dat het werkt. En er zijn zeker andere werkwijzen die complementair zijn en die moeten bestaan, en die wij zelf niet doen. Op het gebied van het verminderen van dierenleed kunnen dat zijn: goede straatacties die media-aandacht trekken. Campagnes om ook het welzijn van dieren te verbeteren. Vegetarische catering. Undercover video’s maken van dierenleed en die wereldkundig maken.

 

Waar ik hoegenaamd niet in geloof (niet meer, want vroeger deed ik eraan mee) is in mensen schuldgevoelens aanpraten. Wellicht zijn er vele vegetariërs die hiermee instemmen, maar ik vrees dat we ons niet altijd realiseren hoe makkelijk mensen wel schuldgevoelens krijgen door wat we communiceren, of alleen al door wat we eten! www.evavzw.be