De cargobike: renaissance van de triporteur

Alles komt terug. Honderd jaar geleden leverden de bakker en de slager met hun triporteur brood en vlees aan huis. Die voorloper van de bakfiets was een vertrouwd beeld in de straten. Met de cargobike, puur op spierkracht of met trapondersteuning, zijn de mogelijkheden uitgebreider. Je kunt er zelfs kinderen mee vervoeren. Een nieuwe vorm van mobiliteit krijgt stilaan vleugels. De stand van Kevin Labeeuw met de multifunctionele cargobikes van Green Leaf Projects trok vorig jaar in Kuurne dan ook bijzonder veel nieuwsgierigen op het klimaatfeest van Stroomop, De Zonne-arc en De Boot. “Fietsen is niet enkel een passie, het is een levensstijl.”

 

© Butcher & Bicycles

 

Stel, de parkeerplaatsen in de straten worden omgetoverd tot vrijliggende metersbrede fietspaden. Voetgangers en fietsers hebben overal voorrang. Als het sneeuwt, wordt eerst op de belangrijke fietsassen en voetgangerstrajecten gestrooid, pas dan op de autowegen. De fiets gaat gratis mee op de trein en kan ook op de metro. Lokale treinen beschikken altijd over twee volwaardige fietswagons, goed voor 50 fietsen.

 

Het openbaar vervoer rijdt de klok rond. Alle stations hebben fietsliften en er zijn nergens niveauverschillen tussen het perron en de trein. Er is slechts één openbare vervoersmaatschappij met één ticket. Hallo NMBS, De Lijn, TEC en MIVB? Als de bus, metro of trein 30 minuten vertraging heeft, mag je een taxi nemen en de rekening (tot 40 euro) doorsturen.

 

Een uur vertraging? Dan mag je de kosten voor een hapje en een drankje aanrekenen (tot 7 euro). Voor de grote aankopen in de supermarkt, het containerpark en doe-het-zelf-zaken kan je een deelauto reserveren. De gezondheidsvoordelen zijn niet min: minder vervuilde lucht, meer beweging en minder filestress. Een droom? Nee hoor, dat is de realiteit in Kopenhagen.

 

Kopenhagen: het Walhalla voor fietsers

Kopenhagen wordt keer op keer uitgeroepen tot één van de meest fietsvriendelijke steden ter wereld. Met Amsterdam en Utrecht op de hielen is de concurrentiestrijd voor het ereschavot heftig. In hun kielzog volgen Malmö (Zweden), Tokio, Antwerpen, Strasbourg en Bordeaux.

 

De Deense hoofdstad investeerde de afgelopen tien jaar ruim 134 miljoen euro in fietsinfrastructuur en -faciliteiten. Zo zijn er onder meer zestien nieuwe fietsbruggen (deels af en deels in aanbouw), een fietssnelweg en een ‘groene golf’-systeem voor fietsersstoplichten.

 

Ook op het gebied van dataverwerking en de wijze waarop ze die data inzetten bij het maken van nieuw beleid, is Kopenhagen koploper. Maar liefst 90 % van de Kopenhagenaren pakt de fiets (62 %) of het openbaar vervoer om naar het werk of de school te gaan, tegenover slechts 9 % die hiervoor in de auto stapt.

 

In de tweejaarlijkse Bike Index door Copenhagenize wordt onder andere rekening gehouden met het aantal inwoners van de stad, het aantal km fietspaden (700 à 1 300 km), de meters fietspad per inwoner (0,4 à 2 meter per inwoner), de beschikbaarheid van deelfietsen, stallingsruimte, fietsbruggen en gezond fietsactivisme-beleid.

 

De competitie om de titel van fietsvriendelijkste stad te mogen dragen, gaat gepaard met een heldere visie en uitgesproken keuzes om dit doel te bereiken. Haast elke straat heeft z’n eigen fietsenmaker/hersteller en velen van hen zijn echte fietsenbouwers, die op maat gemaakte fietskarren of cargobikes bouwen. Het fietsbeleid deed er een lokale maak-economie ontstaan.

 

International Cargo Bike Festival

Het 9de International Cargo Bike Festival (ICBF) zou normaal gezien plaats vinden van 24 tot 26 april in Nijmegen maar het coronavirus stak daar een stokje voor. Sinds de eerste editie in 2012 ontwikkelde het zich wereldwijd tot de hoogmis op het gebied van fietslogistiek. Het wordt bezocht door professionals en organisaties uit meer dan dertig landen die ijveren voor duurzame mobiliteit en leefkwaliteit in binnensteden.

 

Het programma omvat een conferentie (Riding into the Decade of the Cargo Bike) met een reeks vooraanstaande sprekers die de nieuwste trends en innovaties op het gebied van stadslogistiek en de inzet van transportfietsen belichten. Daarnaast zijn er de uitreiking van de Cargo Bike of the Year Award door een jury van experts, diverse attracties zoals een Cargo Bike Parade, een testparcours waar bezoekers de nieuwste transportfietsen zelf kunnen uitproberen en FoodBikes met lekkere hapjes.

 

Het festival laat zien wat bak- en vrachtfietsen kunnen betekenen in een lage emissie stadslogistiek. Deelnemers dragen samen oplossingen aan voor een vermindering van de co2-uitstoot in schonere, minder verstopte steden waar het welzijn van de mens centraal staat. Maar het is vooral een leuk en gezellig festival dat wordt uitgesteld naar een latere datum in 2020.

 

Groot en klein

Cargobikes kunnen we onderverdelen in zes hoofdcategorieën. Short bikes zijn gewone fietsen met één of meerdere stevige bagagerekken. Long John bikes hebben het vrachtgedeelte vooraan met het voorwiel in de spits. Sommige hebben de optie voor een passagier aan de achterzijde. Deze categorie vergt een beetje oefening omdat ze anders reageert dan een traditionele fiets. Long Tail bikes gedragen zich meer zoals een traditionele fiets en bieden plaats aan maximaal drie kleine passagiers (kinderen) of vracht aan de achterzijde. De meeste beschikken ook over een clip-on stoel voor jongere kinderen (9 maanden en ouder).

 

De Trike of driewieler met voorlader heeft twee wielen en de laadbak vooraan. In deze stabiele driewieler passen maar liefst vier kinderen in de box en soms een extra kind of fietstassen op de achterkant. De cubicycle cargobikes zoals de Armadillo vrachtfiets van Velove Bikes uit Zweden zijn de bestelwagens van de cargobike wereld. Ze kunnen tot zowat 300 kg en tot 2 kubieke meter aan goederen transporteren.

 

Ten slotte eindigen we met een variatie op de trike, de Riksja e-taxifietsen. Bestuurder en meerijders kunnen gezellig met elkaar praten en in alle rust van de omgeving genieten. De Riksja is een fantastische manier om de stad te verkennen en ideaal om mensen uit een woonzorgcentrum te vervoeren. Deze elektrische taxi is uitgerust met een Shimano Steps middenmotor.

 

Ten slotte mag de cargo trailer het rijtje afsluiten als een uitbreiding van de cargobike of flink uit de kluiten gewassen elektrische fiets. Sommige trailers zijn zelfs elektrisch aangedreven en beschikken over een geïntegreerde mechanische oplooprem of stootrem (overrun brake). Deze oplooprem voorkomt dat de massa van de aanhanger de cargobike opduwt. Het te dragen gewicht is een belangrijke factor bij de keuze van de juiste trailer.