3D-printen: het witte konijn uit de techno toverhoed

De derde dimensie doet de printwereld op zijn grondvesten daveren. Uit onze huisprinters zullen in de nabije toekomst niet langer alleen maar teksten en foto’s rollen, maar objecten van de meest diverse pluimage. Van meubels en brillen tot organen, gitaren en pizza’s. De sciencefiction wordt nu wel heel tastbaar en reëel. Meteen volgen ook waarschuwingen voor mensen met minder goede bedoelingen die wapens en bommen uit de printer zullen toveren. Voorlopig concentreren we ons op deze wonderbaarlijke technologie als een zuiver staaltje van radicaal design.

 

 

We konden er niet meer omheen. Artikels zoals ‘3D-printer redt leven van baby Kaiba’, ‘Er rollen pistolen en violen uit de 3D-printer’, ‘3D-Hubs lanceert netwerk van 3D-printer sharing hubs in België’ en ‘Bikini uit een 3D-printer’ duwden ons met de neus op de naakte feiten. De opmars van 3D-printing is nog nauwelijks te stuiten. De firma MakerBot duikt voor het eerst op in de top 10 van de meest innovatieve consumer elektronica bedrijven. MakerBot komt daarmee in het selecte gezelschap van groten der aarde zoals Apple, Samsung, Roku, Microsoft, Nike, Google, Beats Electronics, Nintendo en Ouya. MakerBot introduceerde de Replicator 2, een 3D-printer die snel en heel precies een fysiek object in 3D kan reproduceren. De 3D-printer komt zo binnen het bereik van het thuiskantoor. Op tal van plaatsen staan nu 3D-printers, variërend van eenvoudige ‘spuugmodelletjes’ die kunststof maken, tot hoogwaardige apparaten die onderdelen van hoogtechnologische systemen produceren.

 

De onstuimige groei die Additive Manufacturing (AM) - ook bekend als 3D-printing - de laatste jaren doormaakt, heeft bijzonder hoge verwachtingen gewekt. Ook de beurs is in de ban van de nieuwe technologie. Zo tikte het aandeel van ’s werelds grootste producent, 3D-Systems, de voorbije lente de barrière van 70 dollar aan. Een rendement van maar liefst + 112 % in vergelijking met augustus 2012 en voorlopig lijkt het einde van de rit nog niet in zicht. De aandelen van de Amerikaanse 3D-printerbouwer Stratasys, ’s werelds op één na grootste, zijn in een jaar tijd zelfs bijna met 480 % in waarde gestegen. De markt groeit exponentieel snel. Analisten verwachten dat de grootste winstmarges niet zullen komen van de verkoop van de nieuwe printers maar van de toebehoren, zoals toners, cartridges, filamenten, ontwerpen en andere. Dat kun je afleiden uit de concurrentieslag die woedt om de goedkoopste printer op de markt te brengen.

 

Ook Apple lijkt op de 3D-versiertoer. Het lijkt een gekke combinatie maar Apple heeft reeds meerdere malen een joker van formaat ingezet. Apple zou een 3D-printer op de markt kunnen brengen die enkel bestanden kan gebruiken die gekocht zijn in de Apple Store zoals zij al eerder deden met iTunes. Op deze manier heeft Apple niet alleen een concurrentieel voordeel, zo kan het ook kiezen wat ze te koop aanbieden en uit de media blijven wanneer er bestanden gelanceerd worden die niet ethisch zijn, zoals 3D-wapens. Zo heeft de 3D-sector Apple nodig, maar heeft Apple ook de 3D-sector nodig. Apple verliest terrein in de mobiele sector en kan een nieuw elan in een andere sector bijzonder goed gebruiken. Met 3D kan het de sector naar een voldoende schaalgrootte brengen en met zijn merknaam naar zijn hand zetten.

 

Hebben we hier te maken met een radicaal designtopper van formaat? Welke technotransitie is zich aan het voltrekken en welke impact kan deze hebben op onze gemondialiseerde samenleving? Zet je schrap!

 

Consument wordt producent

Steeds vaker ontwerpt de consument via internet producten en laat ze vervolgens maken via Rapid Manufacturing. Wanneer de prijsdaling van 3D-printers zich doorzet, ligt het zelf fabriceren binnen handbereik. Veel mensen zijn verbaasd wanneer ze voor het eerst over 3D-printen horen. Het lijkt wel op de Star Trek replicator die vrijwel elk voorwerp, met inbegrip van voedsel, reproduceert binnen een paar seconden. 3D-printing gaat nog niet zo snel.

 

In tegenstelling tot de Star Trek hocus pocus is 3D-printen eenvoudiger te begrijpen. Het lijkt op de bestaande techniek van een inkjet printer. Het sleutelbegrip bij 3D-printing is toevoegen. Objecten worden gemaakt door geleidelijk meer materiaal toe te voegen tot de gewenste vorm is bereikt. De meeste 3D-printers stapelen lagen op, printen die één voor één, van onder naar boven. De huidige 3D-printers doen hier uren over en geen seconden zoals in Star Trek. De mogelijkheden zijn vrijwel onbegrensd. De belangrijkste uitdagingen zijn het verlagen van de prijs en het verhogen van de snelheid en kwaliteit.