Het nieuwe mijnen

Nee, we gaan het niet hebben over Bitcoins of andere vormen van digitaal mijnen. Niets van dat alles. Waar we het dan wel over zullen hebben? Over grondstoffen delven. Urban mining en landfill mining zijn begrippen die wellicht nog niet helemaal ingeburgerd zijn maar ze winnen meer en meer aan belang nu pijnlijk duidelijk is dat de grondstoffen die we uit de grond halen eindig zijn. Andere manieren om aan kostbare materialen te geraken, dringen zich op.

 

 

Dat we in België afval een flink eind kunnen sorteren en recycleren is genoegzaam bekend. Puik werk, kus van de juf en een bank vooruit. Al moeten we verder durven kijken en circulair beginnen te denken. Bij recyclage gaat het namelijk vaak om downgraden van materialen om het oorspronkelijke hoogwaardiger materiaal voor laagwaardiger toepassingen te gebruiken.
Als we de stap naar een circulaire economie willen zetten, komen al snel de miljoenen tonnen afval die we inzamelen, recycleren, verbranden of gewoon storten in beeld. Daar zitten namelijk heel wat materialen in die we gewoon kunnen hergebruiken voor hoogwaardiger toepassingen.

 

De term urban mining werd overigens al in de jaren ‘80 gemunt door professor Hideo Nanjyo van de universiteit van Tohoku in Japan.

Wat is urban mining?

Urban mining maakt dus integraal deel uit van een circulaire economie waar we tal van strategieën inzetten om materialen en producten zo hoogwaardig mogelijk te blijven gebruiken. We herstellen ze of ze hebben een hoge tweedehandswaarde. Of we kunnen ze upgraden of gemakkelijk uit elkaar halen om er nieuwe producten van te maken.

 

Als Urban miner bekijk je de hele samenleving als één grote mijn barstenvol waardevolle grondstoffen. Denk bijvoorbeeld maar aan elektrische toestellen, voertuigen of schroot. Maar de sector die wereldwijd fors boven alle andere uittorent, is de bouwsector. Die produceert in totaal 15 miljoen ton of 8,3 miljoen kubieke meter bouw- en sloopafval per jaar. Meer dan 90 procent van het gewicht is steenachtig materiaal zoals beton, baksteen, dakpannen en zo meer. 95 procent van deze fractie recycleren we ondertussen, vooral om wegen en gebouwen te funderen. Zo kunnen we met gesloopt beton nieuw beton maken met een grote reductie van de co2-uitstoot als gunstig gevolg.

 

Nog beter is het om bouwmaterialen een tweede leven te geven met behoud van hun oorspronkelijke kwaliteiten. Wie daar bij ons al enkele jaren haar nek voor uitsteekt is de Brusselse vzw Rotor. Sinds 2014 ontmantelen zij gebouwen om de gerecupereerde materialen opnieuw in circulatie te brengen. Gevestigd in een oude pralinefabriek in Anderlecht bewerken ze verschillende materialen: reiniging van keramische tegels, reviseren van keramisch sanitair (wc's, wastafels), herbedrading van verlichtingsarmaturen, ontspijkeren en verzagen van hout, enzovoort. Op www.opalis.eu/nl vinden particulieren een ruim aanbod van bouwmaterialen. Niet-steenachtige materialen daarentegen blijven voorlopig nagenoeg onontgonnen terrein voor recyclage.

 

Daar is dus nog werk aan de circulaire winkel.