Onderzoeksproject co-WARM

Om de energietransitie naar 100% hernieuwbare energie op termijn waar te maken, moeten we stevige stappen vooruitzetten in het verduurzamen van appartementsgebouwen. De versnelling van de huidige renovatiegraad is hierbij essentieel. Maar het renoveren van appartementsgebouwen is door de juridische vorm van mede-eigendom niet alleen complex, er ligt ook een groot onbenut potentieel in het collectief benaderen van privatieve delen.  

 

Dialoog heeft heel wat ervaring in het adviseren van Verenigingen van Medeneigendom (VME’s) bij een duurzame en integrale langetermijnaanpak van appartementsgebouwen. In het project co-Warm gaan we een stapje verder en testen we twee innovatieve oplossingen. Het project werd mogelijk gemaakt dankzij een subsidie voor Duurzame Klimaatprojecten van de provincie Vlaams-Brabant en steun van de Vlaamse Overheid. 

 

Onderzoekproject 1

De eerste test gaat over het onderzoeken van de mogelijkheden van het collectiveren van individuele verwarmingssystemen. Veel appartementsgebouwen uit de jaren ‘60 tot ‘90 van de vorige eeuw beschikken over individuele gasketels of elektrische verwarming. Het vervangen door individuele warmtepompen is in de meeste appartementsgebouwen een weinig realistische oplossing bij gebrek aan ruimte zowel in de appartementen als buiten (voor de opstelling van de buitenunits). Komt er een warmtenet, dan is een individuele aansluiting per appartement technisch dikwijls niet mogelijk. De meest duurzame oplossing op lange termijn is het installeren van een collectief verwarmingssysteem (bijvoorbeeld een collectieve warmtepomp inclusief het sanitair warm water met eventueel boosterwarmtepompen per appartement of aansluiting op een warmtenet). In de praktijk is dit echter een complex traject, zowel technisch als juridisch en financieel. 
 
Voor deze testcase werd er een samenwerking opgezet met twee VME’s, in Leuven en Asse. Studiebureau Efika ondersteunt het onderzoeken van de technische mogelijkheden. Omdat niet elke eigenaar op hetzelfde moment de omschakeling van een individuele verwarming naar een collectieve oplossing wil of kan maken, wordt een gefaseerde instap bekeken. Bij deze proefprojecten zetten we ook maximale in op lokale hernieuwbare energieopwekking. We werken samen met energiecoöperatie ECoOB om de synergiën tussen verwarming en collectieve zonne-installatie en laadpaalsysteem te maximaliseren door slimme aansturing.  
 
Naast het collectief maken van installaties voor verwarmen en sanitair warm water bekijken we de mogelijkheden van het collectief hergebruik van regenwater en grijs water. We onderzoeken in de praktijk hoe je regenwater en grijs water gescheiden van (ander) afvalwater (en balkons) kan afvoeren en opslaan.  

 

Onderzoekproject 2

De tweede test bekijkt de kansen van het collectief aanbesteden en uitvoeren van het vervangen van buitenschrijnwerk. Wat een aanzienlijk financieel voordeel kan opleveren voor de eigenaars en dus de eigenaars kan aanzetten om versneld een beslissing te nemen en de werken te laten uitvoeren.  
 
Voor deze testcase werden er twee appartementsgebouwen geselecteerd in Landen en Leuven. De expertise van Dialoog zorgt ervoor dat ontwerp en uitvoering van werken technisch correct kunnen gebeuren, rekening houdend met o.a. luchtdichtheid, voorkomen van koudebruggen, ventilatie en vermijden van oververhitting. 
 
De besluitvorming over renovatiewerken verloopt via de VME’s, bijgestaan door de syndicus. Onderhandelingen verlopen vaak traag en moeizaam, hetgeen een grote barrière vormt. Een belangrijk aspect in het collectief renoveren van appartementsgebouwen is dan ook het informeren, overtuigen en dynamiseren van de VME. We werken hiervoor samen met Ecolife vzw. Zij hebben erg veel ervaring met participatietrajecten rond duurzaamheid. 
 
In deze projecten willen we ook aandacht besteden aan mede-eigenaars uit kansengroepen. Door samen te werken met de dienst Wonen van de provincie Vlaams-Brabant onderzoeken we de mogelijkheden voor het aanwenden van subsidieretentie en noodkoopfonds. 
 
In samenwerking met