Circulair beton en metselwerken met recuperatiestenen
Gepubliceerd op 18-10-2023 om 11:15u door Kris Somers
Zichtmetselwerk met recuperatiestenen in de nieuwbouw.
Als je regelmatig langs het station passeert, zag je vast dat de werken stilaan goed opschieten. De funderingswerken zijn afgerond, de betonstructuur voor het nieuwbouwgedeelte is ontkist, de herstelwerken aan het bestaande metselwerk zijn volop bezig en de metselwerken in de nieuwbouw zijn gestart.
In deze post zoemen we in op het gebruik van circulair beton en metselwerken met recuperatiestenen.
Circulair beton
In de betonnen balken en kolommen maken we gebruik van Ecomix beton. Beton bestaat uit water, zand, cement en grind. Om de milieu-impact te verlagen, zetten we in op elk bestanddeel. Met de keuze voor een ander type cement verlagen we vooral de CO2-uitstoot. Klassiek wordt beton gemaakt met zogenaamd Portland cement (ook wel CEM I genoemd). Het Ecomix beton is anders en wordt van hoogovencement gemaakt (ook CEM III genoemd) dat bestaat uit hoogovenslakken en restproducten uit de staalindustrie. De CO2-uitstoot van CEM III is ongeveer 30% lager dan het klassieke CEM I.
In Ecomix beton vervangen ze een deel van het grind ook door gerecupereerde granulaten: vermalen beton en stenen uit afbraak die zo hergebruikt worden. De impact op de CO2-uitstoot is veel lager dan die van het cementtype, maar gerecycleerde granulaten hebben vooral invloed op de milieu-indicator landgebruik. Aanvankelijk wilden we 40% van het grind vervangen door gerecupereerde granulaten. Omwille van de stabiliteit waren we genoopt ons te beperken tot 20%.
Bovendien valt beton met 40% gerecycleerde granulaten buiten de norm. Het kan met andere woorden geen Benor keuring krijgen. Met onder andere extra proeven hoeft dat geen probleem te zijn maar voor een klein project als het station zorgt het voor (te) hoge extra kosten. Met 20 tot 30% gerecycleerde granulaten (afhankelijk van de omgevingsklasse) valllen we wel binnen de norm en heeft het beton een Benor keurmerk. Na uitharding is de betonsamenstelling net zo sterk en kwalitatief als klassiek beton, het uitharden duurt alleen wat langer.
Metselwerk met recuperatiestenen
In een eerdere post beschreven we al hoe we de bakstenen tijdens de afbraak recupereerden en schoonmaakten voor hergebruik. We gebruiken ze momenteel om het bestaande metselwerk te herstellen. Aan de binnenzijde van het bestaande gebouw brengen we na de herstelwerken een cementeringslaag aan om vochtdoorslag te voorkomen en om de muren luchtdicht te maken.
Tussen de kolommen en balken van het nieuwbouwgedeelte gebruiken we invulmetselwerk, opnieuw met recuperatiestenen. Uit de afbraak van de bestaande vleugel hielden we onvoldoende stenen van goede kwaliteit over. Hier gebruiken we dus stenen uit een andere afbraak.
Voor het metselwerk maken we gebruik van kalkcementmortel of bastaardmortel in plaats van de gebruikelijke cementmortel. Cementmortel hardt sneller uit en kan in regenweer gebruikt worden, maar het heeft een veel hogere CO2-uitstoot tijdens de productie. Kalkcementmortel is met zijn lagere CO2-uitstoot een veel beter alternatief. Tijdens de afbraak kunnen de stenen ook veel gemakkelijker gerecupereerd worden.
Een win-win voor de natuur.
Waarom dan geen zuivere kalkmortel zonder cement gebruiken? Moderne kalkmortels zijn veel vettiger dan oude. Het maakt kalkmortel moeilijker te verwijderen dan een bastaardmortel met kalk en cement.