Hoe duurzaam is de renovatie van het station van Wijgmaal volgens GRO?
Gepubliceerd op 11-04-2023 om 12:10u door Kris Somers
We werken al heel wat jaren aan de voorbereiding van ons nieuwe kantoorgebouw in het voormalige stationsgebouw van Wijgmaal met de ambitie om er een toekomstgericht gebouw van te maken, waarbij we sterk inzetten op circulariteit. De Vlaamse Maatstaf Duurzame Kantoren was dan ook onze leidraad in het oorspronkelijke programma van eisen. Ondertussen heeft Het Facilitair Bedrijf van de Vlaamse overheid een diepgaandere tool ontwikkeld om de duurzaamheid van een gebouw te meten en te verbeteren. GRO (zie ook www.gro-tool.be) is een duurzaamheidsinstrument vernoemd naar de Noorse ex-premier Gro Harlem Brundtland die in 1987 het rapport Our Common Future schreef. GRO beoordeelt alle aspecten van een gebouw onderverdeeld in de thema’s people, planet en profit. De uiteindelijke score wordt in ambitieniveaus ingedeeld: niet voldoende – goed – beter – uitstekend. We gaven al regelmatig advies bij (ver)bouwprojecten van lokale besturen en verenigingen waarbij we de criteria in GRO als leidraad gebruikten en nu onderwierpen we het huidige ontwerp van het stationsgebouw aan deze analyse.
Over sommige eisen maakten we voorlopige realistische aannames op basis van onze vooropgestelde ambities. Voor de binnenomgeving zijn er bijvoorbeeld heel wat normen die je moet doorlichten voor je weet hoe je op elke eis scoort. Dat is werk voor een studiebureau en bovendien waren we deze fase al voorbij op het moment dat de GRO ontwikkeld werd. We hebben in dit geval dus veronderstellingen moeten maken. We hebben de akoestiek bijvoorbeeld op sommige eisen als niet voldoende ingeschat, omdat uit de voorbije studies bleek dat de sporen het geluidscomfort beïnvloeden, ook al troffen we verschillende maatregelen om dat te minimaliseren.
Andere criteria waren dan weer gemakkelijk in te vullen. We hebben het erfgoedtraject doorlopen, de EPB-studie is klaar en we weten welke invloed de gebruiker zal hebben op deomgeving. Hier en daar duidden we aan dat een eis niet van toepassing is. De perceelsgrens stopt aan de rand van het gebouw, we hebben dus geen invloed op de aanleg van de omgeving.
Veel checklists in GRO gaan over de details van de inrichting van het gebouw. Die hebben we nog niet volledig uitgewerkt, dus we vulden ze in op basis van onze intenties. In de checklist schoonmaakbewust ontwerpen schreven we bijvoorbeeld dat we erop zullen letten om schoonmaakmaterialen logisch te stockeren. Ook de meting van de uitstoot van vluchtige organische stoffen (VOS) bij de oplevering van het gebouw kan nog invloed hebben op de uiteindelijke score.
In totaal krijgt het stationsgebouw de score uitstekend, waarbij onder andere de aspecten energie, water en toekomstgericht ontwerpen de beste beoordeling krijgen. Toch is een hoge score halen niet waar de GRO voor bedoeld is. Het is mooi meegenomen maar het doel van het instrument is vooral om op zijn minst op voorhand over alle duurzaamheidsaspecten na te denken en ze van idee tot uitvoering goed te blijven monitoren. We volgen de beoordeling van de criteria daarom nauw op tijdens de bouwfase. De lessen die we eruit trekken, kunnen we meenemen in onze adviezen bij projecten van anderen.
Figuren 1 tot 3: Een weergave van de score op de criteria. Criteria dia niet van toepassing zijn (bv. biodiversiteit) of enkel met voldaan/niet voldaan worden gescoord (bv. energieverbruik), krijgen geen punt op het diagram.